‘No plant will give you green dye. Given the abundance of verdant foliage in our world, this might seem mysterious, as if the gods had overlooked some important detail. But I have suspected for some time that it is not an oversight but a puzzle, crafted to convey a deeper truth.’
Shimura Fukumi – The music of Colour, 2017.
De kleur groen wordt geboren
Bossen weilanden, moerassen, we zien ze allemaal als prachtig groen, maar uit al dat groen kun je geen groene kleurstof destileren. In de natuur komt groen als kleurstof niet voor. Geel, blauw, rood, oranje, paars en zwart kun je wel als kleurstof uit het groen krijgen, maar om iets groen te verven moet je kleuren mengen. Volgens de Japanse Shimura Fukumi, die sinds 1955 gespecialiseerd is in natuurlijke kleuren, is groen daarom niet zomaar een kleur. Groen is een kleur die geboren wordt; en wel uit blauw en geel.
the music of colour Shimura Fukumi
Werner’s Nomenclature of Colours
In 1814 werd de eerste kleurenwaaier, de eerste kleur-index gepubliceerd. Werner’s Nomenclature of Colours is de eerste uitgave waarin kleuren geclassificeerd worden. Verschillende tinten van kleurtonen worden onderscheiden, ze hebben allemaal een naam gekregen, het mineraal van pigment wordt benoemd én een plant, bloem of dier met deze kleur wordt aangegeven. Charles Darwin is een van de wetenschappers die het boekje als uitgangspunt gebruikte om kleuren te beschrijven.
De kleuren van een pauw en een zeepbel
Op dit moment ben ik vooral geïnteresseerd in een opmerking uit het voorwoord over de zogenaamde ‘interference colours’. Dat zijn de kleuren van de veren van een pauw, de nek van een duif, de kleuren van een olievlek of een zeepbel. Deze kleuren zijn veranderlijk en afhankelijk van de lichtval en positie van de waarnemer. Deze bijzondere kleuren worden in de classificering van Werner’s boek met opzet buiten beschouwing gelaten. Het spel en de veranderlijkheid worden buiten beschouwing gelaten omdat ze onmogelijk weer te geven zouden zijn. Deze kleuren kunnen we niet pakken of vasthouden, we kunnen ze ons niet toeeigenen, moeilijk in een hokje stoppen en niet één op één reproduceren. Voor een index en taxonomie van kleuren is dat hinderlijk. Maar is het eigenlijk niet voor alle kleuren zo? Zijn niet alle kleuren op elk moment, met elk verschil van licht en afhankelijk van de positie van de waarnemer eigenlijk totaal anders? Zijn kleuren niet altijd moment en context afhankelijk?
Dit is een onderdeel van mijn vooronderzoek naar de relatie tussen de kleur groen en onze relatie met de aarde. Lees via deze link een andere invalshoek>>